Multidimensional Model ve Tabular Model: Hangisini Seçmelisiniz?

İş zekası şirketlerin veriye dayalı kararlar almasına yardımcı olmak için; iş analitiği, veri analizi, veri görselleştirme, veri araçları ve en iyi uygulamaları birleştirir.  SQL Services teknolojileri üzerinde bir iş zekası projesine başlamadan önce veri ambarı model yapısının oluşturulması projenin başarısını yüksek oranda artıracaktır. SQL Server bizlere modelleme konusunda iki seçenek sunmaktadır: Tabular Model ve Multidimensional Model. Peki hangi seçenek sizin için uygundur? Tabular ve Multidimensional modelleri ve özelliklerini yazımızın devamında inceledik.

Projeye başlamadan önce veri yapımızın hangi modele daha uygun olduğuna karar vermek gerekmektedir. Bu seçimi doğru yapmak son derece önemlidir, çünkü SSAS (Microsoft SQL Server Analysis Services) ile bir projeye başladıktan sonra seçtiğimiz modeli değiştirmek oldukça zordur. 

Multidimensional modelden başlayacak olursak, bu model “OLAP CUBE” olarak da bilinir. Genel olarak uygulanabilirliği zordur. Büyük miktarda veriyle daha iyi çalışır. Terabayt’lardan bahsederken, Multidimensional model kullanmak daha iyidir. Veri tabanınız çok fazla alan gerektiriyorsa (5 terabayt’tan fazla) Tabular model uygulanamaz ve bu noktada tek çözüm Multidimensional model olur. Bu model MDX sorgulama dili kullanılmaktadır. 

Multidimensional model için çok sayıda yüksek hızlı diske ihtiyacınız vardır. “File-based storage” çalışır. Multidimensional modeli Azure ortamınız olmadan “on-prem”de geliştirmek isterseniz, sadece Microsoft SQL Server Analysis Services (SSAS) üzerinde yapabilirsiniz. Fakat Multidimensional modeli Azure üzerinde kullanmak isterseniz hem Azure Analysis Service (SaaS) hem de SQL Server Analysis Services (IaaS) üzerinde geliştirmeler yapabilirsiniz. Microsoft Azure Analysis Service üzerinde SaaS (software as a service) olarak sadece Tabular model ile geliştirme yapılabilirken, multidimensional model ile geliştirme yapılamamaktadır. Ama Azure üzerinde multidimensional model ile geliştirme yapılması gerekiyorsa IaaS (infrastructure as a service) olarak “stand-alone” bir SSAS üzerinde geliştirme yapabilmek mümkündür.

Tabular model ise “In-memory cube” olarak da bilinir ve adından anlaşılacağı üzere “in-memory” çalışır. Genel olarak geliştirilmesi ve yönetilmesi kolaydır. Sütunlara dayalı sorgular için multidimensional modele göre daha hızlı çalışır. In-memory çalıştığı için diskten daha çok RAM kapasitesine ihtiyaç vardır. Verilere erişmek için DAX (Data Analysis Expressions) sorgulama dili kulanılmaktadır. Eğer cloud ortamınız yoksa ve Tabular model kullanacaksanız, ya Microsoft SQL Server Analysis Services ya da PowerBI da “import” model tercih ederek geliştirme yapabilirsiniz. Azure üzerinde kullanılmak istenilirse Azure Analysis Service (Saas), SQL Server Analysis Service (IaaS) ve PowerBI üzerinde geliştirilebilir. 

Kullanılan modele göre en verimlisi hangisiyse o seçilir. Genel olarak her iki modelin özellikleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Son olarak; modellerin özellikleri, modelleme deneyimi gibi bazı farklılıklar olsa da her iki model de çoğu BI projesi için yeterli olacaktır. Gelişmiş ve karmaşık modellemeler arıyorsanız, Multidimensional model sizin için daha doğru bir seçim olacaktır. Ancak, hızlı ve daha iyi performans istiyorsanız ve veri kümesi de çok büyük değilse, Tabular model kullanmanız uygun olacaktır. 

Multidimensional ve Tabular modellerini detaylı olarak inceledik. Veri Ambarı ve İş Zekası alanında sunduğumuz çözümlerle Türkiye’nin lider şirketi olarak hizmet sunuyoruz. İhtiyacınıza yönelik hizmetler hakkında daha fazla bilgi almak için bizimle iletişime geçmeniz yeterli.  

Yazar: 

Feyza Çakmak, GTech Veri Ambarı ve İş Zekası Danışmanı 

Kaynakça: 

https://learn.microsoft.com/tr-tr/system-center/scsm/olap-cubes-overview?view=sc-sm-2022 

https://www.tableau.com/learn/articles/business-intelligence#what-is

https://learn.microsoft.com/en-us/analysis-services/comparing-tabular-and-multidimensional-solutions-ssas?view=asallproducts-allversions